Tafiftiraha Jamhuriyadda
Soomaaliya ayaa xilligan guranaysa midho qadhaadh, oo ay ka dhaxashay, colaad sokeeye, faraggellin dibadeed, nidaam federaal iyo siyaasad qabiilaysan. Kala riixashada kuraasta, iyo xafiiltanka qabaa’ilka waxuu soo saaray danaystayaal, isu-cumaamaday (isu-duubay) wakiillada bulshada, balse ah “boobayaal”.
Qoraaga buugga “ The State in Africa” Jean Bayart, oo ah khabiir culuunta siyaasadda, ayaa dibudhaca Afrika dusha u saaray siyaasiyiinta ka soo jeedda qaaradda kuna tilmaamay kuwo cirweyn oo aan marnaba dhargeynin , isla markaasna aan xishoon “politics of belly, siyaasadda caloosha”.
Haatan waxaa dalka ka socda xulashada xubnaha labadda Aqal, oo haddii ay si nabad ah ku soo dhamaystirmaan dooranaya madaxweynaha hoggaamin doono dalka afarta sanno ee soo aadan.
Shacabka oo si buuxda uga qaybgala siyaasadda waxay keentaa kalsooni siyaasadeed, taana waxay abuurtaa kalsooni bulsho, kadibbna, waxaa dhasha dowladd la aamini karo, iyo mowaadiniin u hogaansan nidaamka iyo sharcigaba.
Soomaaliya wey ka habowday waddadii ay ku heli lahayd dowlad la aamini karo, oo dalka u horseedda xasillooni, iyo horumar, maadaama ay maqan tahay kalsoonida shacabka.
Nidaamka 4.5 ee qaybsiga beelaha waxuu abuuray jahawareer siyaasadeed, kala fogaansho bulsho, dal lakala leeyahay, dabaqado leh awoodo ay wax ku dulmiyaan, iyo kuwo cadaawad u qaaday kuwaas.
U soo minguurinta hab nololeedka xoolo-raacatada nidaamka dowladeed, waxay fursad siisay faraggellin dibadeed, iyo dhagarqabayaal ay ku adeegtaan si ay danahooda gurracan u gaaraan.
Dimuqraaddiyaynta Soomaaliya waxa ay ku soo hadhay samaynta kooxo xusha xilmadhibayaal, si loogu guulaysto hoggaanka dalka, dabadeedna lagu dawarsaddo magaca dowladnimadda.
Inta badan waddamada Afrika xor ma aha sababtoo ah waxay ku tiirsan yihiin gargaarka iyo deymaha ay ka helaan waddamada deeqaha bixiya (The hill September 29, 2021).
Ilaa iyo inta ay maqan tahay kalsoonida shacabka, lama heli doono dowlad la aamini karo. Maan-gurracan mugdi kaama saaro!
Maqaalka waxaa laga yaabaa inuusan u qorneyn qaabkiisii ugu dambeyay oo waa la cusbooneysiin karaa ama dib loo eegi karaa mustaqbalka. Masawirka: Internetka ayaa laga soo amaahsaday.
